TheWaveBay

Wat zijn FM en CVS?

Fibromyalgie (FM) en chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) ook wel myalgische encefalomyelitis of ME/CVS) zijn chronische aandoeningen met overlappende symptomen zoals wijdverspreide pijn (FM), extreme vermoeidheid (CVS), cognitieve klachten (‘brain fog’) en slaapproblemen. FM kenmerkt zich door gevoelige drukpunten en spierpijn, terwijl CVS draait om post-exertionele malaise (PEM), waarbij inspanning klachten verergert.

 

De oorzaken zijn multifactorieel: genetische aanleg, omgevingsfactoren (zoals infecties, stress, trauma), neuro-inflammatie, mitochondriale disfunctie en darmgezondheid spelen een rol.

 

Oorzaken en Risicofactoren (Multifactorieel)

• Genetische aanleg: Polymorfismen in genen zoals COMT en MTHFR beïnvloeden pijnperceptie en stressrespons. Genetische factoren verhogen vatbaarheid, maar zijn niet doorslaggevend.

• Infecties: EBV, cytomegalovirus of andere virale triggers worden geassocieerd met het ontstaan van CVS en soms FM, mogelijk via immuundysregulatie.

• Neuro-inflammatie: Verhoogde cytokines en microgliale activatie in het CZS dragen bij aan pijn, vermoeidheid en cognitieve klachten.

• Mitochondriale disfunctie: Verminderde ATP-productie en oxidatieve stress worden gezien bij CVS, wat PEM en vermoeidheid kan verklaren.

• Darmmicrobioom: Een verstoorde darmflora (minder butyraatproducenten, verhoogde permeabiliteit) versterkt systemische ontsteking bij beide aandoeningen.

• Leefstijl en stress: Chronische stress, trauma, inactiviteit, slechte slaap en ongezond dieet verergeren symptomen. Een mediterraan dieet en stressmanagement kunnen helpen.

 

NB: Deze factoren werken samen. Een behandelplan is daarom modulair.

 

Diagnose: Betrouwbaar en Reproduceerbaar

Doel: FM en CVS vaststellen door specifieke criteria en alternatieve oorzaken uitsluiten. Standaard aanpak

• Fibromyalgie (FM): Diagnose via ACR-criteria (2016): wijdverspreide pijn (minimaal 3 maanden), gevoeligheid op drukpunten, en symptomen zoals vermoeidheid, slaapstoornissen en cognitieve klachten. Uitsluiten van reuma, hypothyreoïdie, of andere pijnsyndromen.

• CVS (ME/CVS): Diagnose via IOM-criteria (2015): ernstige vermoeidheid (minimaal 6 maanden), PEM, onrustige slaap, cognitieve klachten en/of orthostatische intolerantie. Uitsluiten van slaapapneu, depressie, anemie, of schildklierproblemen.

• Labtests: Bloedonderzoek (CRP, TSH, vitamine D, B12, ferritine) om mimics uit te sluiten. Geen specifieke biomarker voor FM/CVS.

• Functionele tests: Soms gebruikt (bijv. cortisol, darmflora-analyse) om onderliggende disfuncties (HPA-as, leaky gut) te identificeren.

​

NB: Diagnose is klinisch; samenwerking met huisarts of specialist (reumatoloog, internist) is essentieel.

 

Reguliere Behandeling (Stand 2025)

 Symptomatische Behandeling

• Pijn (FM): Lage-dosis antidepressiva (amitriptyline, duloxetine), gabapentine, pregabaline. Niet-opioïde pijnstillers (paracetamol, NSAID’s) vaak minder effectief.

• Vermoeidheid (CVS): Energiemanagement (pacing), cognitieve gedragstherapie (CGT) gericht op coping, niet op genezing.

• Slaap: Melatonine, lage-dosis TCA’s, of slaaptherapie voor onrustige slaap.

• Multidisciplinair: Fysiotherapie, ergotherapie, psychologische ondersteuning.

 

Behandeling richt zich op symptoombestrijding en verbetering van levenskwaliteit.

 

Een reumatoloog, internist of huisarts coördineert de zorg, met nadruk op een holistische aanpak.

 

Orthomoleculair & Epigenetisch Kompas (aanvullend)

 

Belang bij FM en CVS: Orthomoleculaire en epigenetische interventies kunnen pijn, vermoeidheid en cognitieve klachten verminderen door ontstekingen te dempen, mitochondriën te ondersteunen en de darm-hersen-as te optimaliseren. Voor preventie (bijv. bij chronische stress of virale triggers) helpen deze strategieën risicofactoren te beperken. Ze vormen een kernonderdeel van de behandeling, vaak effectiever dan medicatie alleen.

Doel: Ontsteking dempen, energieproductie verbeteren, barrièrefuncties herstellen. Kies evidence-informed, veilig en meetbaar.

 

Streefwaarden (monitoring)

• Vitamine D (25(OH)D): 100–150 nmol/L (40–60 ng/mL). Doseer 2.000–4.000 IE/dag, hoger onder controle (calcium, eGFR).

• Omega-3 index: >8% (EPA+DHA in rode bloedcellen).

• Homocysteïne: <10 µmol/L (methylatiestatus).

• Overig: hs-CRP, ferritine, B12 (holo-TC), cortisol, zink, magnesium.

 

Nutriënten & Nutraceuticals

• Vitamine D3 + K2: 2.000–4.000 IE/d, titreren op bloedspiegel, ondersteunt immuunmodulatie.

• Omega-3 (EPA/DHA): 2 g/dag (vis, walnoten, lijnzaad), anti-inflammatoir, vermindert pijn.

• Magnesium (citraat/tauraat): 200–400 mg/d, voor spierontspanning, energie, slaap.

• B-complex (actief): Methylfolaat (400–800 µg), B12 (1.000 µg), B6 (5–25 mg) bij verhoogd homocysteïne of MTHFR-mutaties.

• Lion’s Mane: 500–3.000 mg/d, mogelijk neuroprotectief, ondersteunt cognitie en zenuwherstel (voorzichtigheid bij auto-immuunreacties).

• Co-enzym Q10: 100–200 mg/d, ondersteunt mitochondriale functie bij CVS.

• N-acetylcysteïne (NAC): 600–1.200 mg/d, glutathion-ondersteuning, antioxidatief.

 

Effecten zijn bescheiden; focus op symptoomverlichting en herstelcondities, niet op genezing.5c. Darmgezondheid

• Voeding: Mediterraan, vezel- en polyfenolrijk, beperkt ultrabewerkt voedsel, suiker en alcohol. Overweeg intermitterend vasten (16/8) onder begeleiding.

• SCFA-ondersteuning: Resistent zetmeel, inuline, butyraat-suppletie bij darmklachten.

• Pro/prebiotica: Breedwerkende stammen om darmflora te herstellen.

 

Leefstijl

• Pacing: Doseer activiteit om PEM te voorkomen (vooral CVS).

• Bewegen: Lichte aerobe training (yoga, wandelen) 3–5x/week, aangepast aan energieniveau.

• Slaap & stress: Vaste slaaptijden, licht/donkercyclus, ademhaling/HRV-training.

 

Genetisch/Epigenetisch Kader

• COMT (Val158Met): Beïnvloedt pijn- en stressgevoeligheid. Optimaliseer magnesium, B-vitaminen, stressmanagement.

• MTHFR (C677T/A1298C): Matig risico. Stuur op homocysteïne met 5-MTHF, B12, riboflavine.

• Epigenetiek: Dieet, slaap, beweging en stressmanagement moduleren genexpressie en ontstekingsroutes.

 

Voedingspatronen

• Mediterraan: Groenten, fruit, peulvruchten, volle granen (test op glutensensitiviteit), olijfolie, vis, noten. Verlaagt ontsteking en verbetert energie.

• Intermitterend vasten: 14–16 uur vasten, kan ontstekingsmarkers en insulinegevoeligheid verbeteren.

• Laag-glycemisch: Beperkt snelle koolhydraten, ondersteunt stabiele energie.

 

Experimenteel (Kort)

• Laag-dosis naltrexon (LDN): In onderzoek voor pijn en vermoeidheid bij FM/CVS; beperkte humane data.

• Microbioomtherapie: Fecale transplantaties en specifieke probiotica in vroege studies.

 

De Rol van een Orthomoleculair & Epigenetisch Therapeut

Een orthomoleculair en epigenetisch therapeut helpt je bij FM en CVS door een gepersonaliseerd plan op te stellen met voeding, supplementen (zoals Lion’s Mane, vitamine D, omega-3) en leefstijl. Dit richt zich op het dempen van ontstekingen, ondersteunen van mitochondriën, en verbeteren van slaap en energie. In samenwerking met je huisarts of specialist optimaliseert de therapeut bloedwaarden (zoals 25(OH)D, homocysteïne) en coacht je naar betere zelfzorg, met als doel meer grip op klachten en een hogere levenskwaliteit.

 

Samenvatting

• FM en CVS zijn chronische aandoeningen met pijn, vermoeidheid en cognitieve klachten.

• Diagnose via ACR (FM) of IOM (CVS) criteria, mimics uitsluiten.

• Reguliere zorg: medicatie (pijn, slaap), pacing, multidisciplinaire ondersteuning.

• Orthomoleculair: vitamine D, omega-3, Lion’s Mane, B-vitaminen, darmgezondheid.

• Leefstijl (slaap, bewegen, stressmanagement) is essentieel voor symptoombeheersing.

 

Consult-Checklist

• Diagnose bevestigen (ACR/IOM-criteria) + mimics uitsluiten.

• Reguliere zorg bespreken met huisarts/specialist: medicatie, pacing, therapieën.

• Orthomoleculair/epigenetisch plan met therapeut: voeding, supplementen, leefstijl.

• Bloedwaarden checken: 25(OH)D, omega-3, homocysteïne, hs-CRP, B12, etc.

• Voeding/leefstijl: mediterraan dieet, lichte beweging, slaap, stressmanagement.

• Orthomoleculair plan: vitamine D, omega-3, Lion’s Mane, CoQ10, NAC, darmfocus.

​

Waarom is Lion’s Mane van toepassing bij FM en CVS?

1. Neuroprotectieve eigenschappen:

   • Lion’s Mane bevat bioactieve stoffen (hericenones, erinacines) die de productie van Nerve Growth Factor (NGF) en Brain-Derived Neurotrophic Factor (BDNF) stimuleren. Deze eiwitten ondersteunen zenuwherstel en hersenplasticiteit, wat relevant is voor FM en CVS, waar cognitieve klachten (‘brain fog’) en neuro-inflammatie veel voorkomen (zie sectie 2 van de gids).

   • Een kleine humane studie (2010) bij ouderen met lichte cognitieve stoornissen toonde verbetering in geheugen en concentratie na 16 weken Lion’s Mane (1 g/dag). Dit suggereert potentieel voor de cognitieve symptomen van FM/CVS, hoewel specifieke studies bij deze aandoeningen ontbreken.

2. Ontstekingsremming:

   • Lion’s Mane heeft anti-inflammatoire en antioxidante eigenschappen, die kunnen helpen bij het dempen van systemische en neuro-inflammatie, een belangrijke factor bij FM en CVS zie neuro-inflammatie en cytokines. Dit sluit aan bij de orthomoleculaire doelen van de gids, zoals het verminderen van hs-CRP en andere ontstekingsmarkers.

3. Mitochondriale ondersteuning:

   • CVS wordt geassocieerd met mitochondriale disfunctie en oxidatieve stress. Preklinische studies suggereren dat Lion’s Mane oxidatieve stress kan verminderen en cellulaire energieproductie kan ondersteunen, wat mogelijk vermoeidheid en post-exertionele malaise (PEM) verlicht.

4. Pijnperceptie:

   • Bij FM speelt centrale sensitisatie (verhoogde pijngevoeligheid) een grote rol. Lion’s Mane kan via NGF- en BDNF-stimulatie de zenuwfunctie ondersteunen, wat theoretisch pijnperceptie kan moduleren. Dit is echter speculatief, aangezien directe studies bij FM ontbreken.

5. Synergie met orthomoleculaire aanpak:

   • In de gids past Lion’s Mane goed naast andere nutraceuticals zoals vitamine D, omega-3 en CoQ10, die ook gericht zijn op ontstekingsremming en energieverbetering. Het sluit aan bij de holistische benadering van The Wavebay, die voeding, supplementen en leefstijl combineert.

 

Beperkingen en voorzorgsmaatregelen

1. Beperkt bewijs:

   • Hoewel dierstudies en kleine humane studies (vooral bij andere aandoeningen) veelbelovend zijn, ontbreken gerandomiseerde gecontroleerde trials (RCT’s) specifiek voor FM en CVS. De effecten zijn dus nog niet robuust bewezen.

   • De gids benadrukt evidence-informed keuzes, en Lion’s Mane valt in de categorie “bescheiden effecten” met een experimenteel karakter.

2. Immuunmodulatie:

   • Lion’s Mane kan het immuunsysteem stimuleren, wat bij FM en CVS (waar immuundysregulatie een rol speelt) theoretisch klachten kan verergeren, zoals ook bij MS werd genoemd. Dit risico lijkt lager bij FM/CVS dan bij MS, omdat deze aandoeningen minder duidelijk auto-immuun zijn, maar voorzichtigheid is geboden.

3. Bijwerkingen en interacties:

   • Lion’s Mane is over het algemeen veilig, maar mogelijke bijwerkingen zijn maag-darmklachten of allergische reacties. Interacties met medicijnen zoals antidepressiva (amitriptyline, duloxetine) of gabapentine zijn niet goed onderzocht.

4. Individuele variatie:

   • De respons op Lion’s Mane verschilt per persoon. Monitoring van symptomen (pijn, vermoeidheid, cognitie) is nodig.

Praktische toepassing bij FM en CVS

• Dosering: 500–3.000 mg/dag (gestandaardiseerd extract), starten met een lage dosis (bijv. 500 mg) om tolerantie te testen.

• Vorm: Kies capsules of poeder van hoge kwaliteit (gestandaardiseerd op hericenones/erinacines) van betrouwbare merken.

• Monitoring: Combineer met bloedwaarden (hs-CRP, vitamine D, homocysteïne) en een symptoomdagboek.

• Samenwerking: Overleg met een huisarts, reumatoloog of internist (sectie 4b) om interacties met medicatie te vermijden, en werk met een orthomoleculair...

​

Black seed oil

Kan Black Seed Oil (Nigella sativa) helpen bij fibromyalgie (FM) en chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)?

Black Seed Oil, ook bekend als zwarte komijnzaadolie, wordt al eeuwen gebruikt in de traditionele geneeskunde vanwege zijn ontstekingsremmende, antioxidante en immuunmodulerende eigenschappen. Hieronder bespreek ik of Black Seed Oil van toepassing is bij FM en CVS, in de context van de eerder herschreven FM/CVS-gids, met een focus op een evidence-informed benadering, zoals gevraagd. Ik vergelijk het met de toepassing van Lion’s Mane en integreer het in de orthomoleculaire/epigenetische aanpak van de gids.

1. Ontstekingsremming:

   • Black Seed Oil bevat thymoquinone, een actieve stof met sterke anti-inflammatoire en antioxidante effecten. Studies tonen aan dat het cytokines (zoals IL-6 en TNF-α) kan verminderen, die betrokken zijn bij de neuro-inflammatie bij FM en CVS. Een review (2016) wees op verminderde ontstekingsmarkers bij chronische aandoeningen na gebruik van Black Seed Oil.

   • Dit sluit aan bij de orthomoleculaire doelen van sectie 5: het dempen van ontstekingen (gemeten via hs-CRP) en het ondersteunen van de darm-hersen-as.

2. Pijnverlichting:

   • Bij FM speelt centrale sensitisatie een grote rol. Een kleine studie (2011) bij reumatoïde artritis-patiënten toonde dat Black Seed Oil pijn en gewrichtsstijfheid verminderde. Hoewel specifieke FM-studies ontbreken, suggereert dit potentieel voor pijnmanagement bij FM, vergelijkbaar met omega-3 in de gids.

3. Energie en mitochondriale ondersteuning:

   • CVS wordt geassocieerd met mitochondriale disfunctie en oxidatieve stress. Black Seed Oil’s antioxidante eigenschappen (via thymoquinone) kunnen oxidatieve schade verminderen en cellulaire energieproductie ondersteunen, mogelijk vergelijkbaar met CoQ10. Dit kan vermoeidheid en post-exertionele malaise (PEM) helpen verlichten.

4. Cognitieve ondersteuning:

   • Black Seed Oil heeft neuroprotectieve effecten, getoond in dierstudies (bijv. bij Alzheimer-modellen), mogelijk via BDNF-verhoging en ontstekingsremming. Dit kan relevant zijn voor ‘brain fog’ bij FM/CVS, hoewel minder direct dan Lion’s Mane, dat specifiek NGF en BDNF stimuleert.

5. Darmgezondheid:

   • Black Seed Oil heeft antimicrobiële en prebiotische eigenschappen, die de darmflora kunnen ondersteunen. Dit past bij de focus op het herstellen van een verstoorde darmflora bij FM/CVS.

 

Leven met fibromyalgie of CVS kan uitdagend zijn

Maar met de juiste aanpak krijg je meer grip op je gezondheid. Door reguliere zorg te combineren met orthomoleculaire en epigenetische strategieën, zoals voeding, supplementen (Lion’s Mane, Black Seed Oil) en leefstijl, kun je pijn, vermoeidheid en brain fog effectief aanpakken. Samen met je huisarts, specialist en ons als orthomoleculair therapeut bouw je aan een persoonlijk plan voor meer energie en welzijn.

 

Start vandaag en neem de regie over je toekomst!

​

​